Μολονότι ο άνθρωπος είναι το πιο παράξενο απ' όλα τα οχήματα, είπε ο πατέρας μου, το πλαίσιό του είναι ταυτόχρονα τόσο εύθραυστο και τόσο χαλαρά συναρμολογημένο, ώστε τ' απότομα τινάγματα και τ' ασφυκτικά στριμώγματα, που αναπόφευκτα τον περιμένουν σ' αυτό το δύσκολο ταξίδι, θα τον ανέτρεπαν και θα τον τσάκιζαν δέκα φορές τη μέρα -αν, αδερφέ μου Τόμπι, δεν υπήρχε μια μυστική δύναμη μέσα μας- Μια δύναμη, είπε ο θείος μου Τόμπι, που πιστεύω ότι είναι η Θρησκεία. -Μπορεί η θρησκεία να διορθώσει τη μύτη του παιδιού μου; φώναξε ο πατέρας μου αφήνοντας το δείκτη του και χτυπώντας τα χέρια του -Μπορεί να φέρει τα πάντα στον ίσιο δρόμο, απάντησε ο θείος μου Τόμπι -Μιλώντας μεταφορικά, αγαπητέ μου Τόμπι, μπορεί να κάνει τα πάντα απ' όσο ξέρω* μα η δύναμη, για την οποία μιλώ, είναι η μεγάλη κι ελαστική δύναμη της αντιστάθμισης του κακού που, σαν κρυφό ελατήριο σε μια καλολαδωμένη μηχανή, μολονότι δε μπορεί ν' αποτρέψει την κρούση -τουλάχιστον ρυθμίζει το πόσο θα την αισθανθούμε.
Λοιπόν, αγαπητέ μου αδερφέ, είπε ο πατέρας μου, ξαναβάζοντας το δείκτη στη θέση του, μιας και πλησίαζε στην ουσία του θέματός του, -αν το παιδί μου είχε βγει σώο και ασφαλές στον κόσμο, με ανέπαφο εκείνο το πολύτιμο μέλος του -όσο ιδιότροπος ή υπερβολικός κι αν φαίνομαι στον κόσμο με τις απόψεις μου περί χριστιανικών ονομάτων και της μαγικής προδιάθεσης που τα καλά ή κακά ονόματα εγγράφουν ανεξίτηλα επάνω στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά μας -μάρτυς μου ο ουρανός! ούτε στη μεγαλύτερη έκσταση της επιθυμίας μου για την ευτυχία του παιδιού μου δε θέλησα να στέψω το κεφάλι του με περισσότερη δόξα και τιμή απ' όσο θα του χάριζαν το ΓΕΩΡΓΙΟΣ ή το ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ.
Μα αλίμονο! συνέχισε ο πατέρας μου, αφού του έτυχε το μεγαλύτερο κακό -πρέπει ν' αντιδράσω και να το αντισταθμίσω με το μεγαλύτερο καλό.
Θα βαφτιστεί Τρισμέγιστος, αδερφέ μου.
Μακάρι να πιάσει -απάντησε ο θείος μου Τόμπι και σηκώθηκε.
***
(...)
----"Ο Θεός να ευλογεί", είπε ο Σάντσο Πάντσα, "αυτόν που ανακάλυψε τον ύπνο -κουκουλώνει τον άνθρωπο καλά-καλά σα μανδύας". Για μένα, η φράση αυτή αξίζει περισσότερο και μιλάει θερμότερα στην ψυχή και στα συναισθήματά μου απ' όσο όλες μαζί οι διατριβές που κατέβασαν τα σοφά κεφάλια πάνω σ' αυτό το θέμα.
--Ούτε διαφωνώ ολότελα μ' αυτά που λέει ο Μονταίνιος -είναι με τον τρόπο τους θαυμαστά. -(Σας τα παραθέτω από μνήμης).
Ανάμεσα στις απολαύσεις του κόσμου, λέει, είναι κι ο ύπνος, που τον χαιρόμαστε χωρίς να τον γευόμαστε ή να τον νιώθουμε, καθώς γλιστρά και προσπερνά -Θα 'πρεπε να τον μελετήσουμε και να τον στοχαστούμε, ώστε να ευχαριστήσουμε αναλόγως Αυτόν που μας τον χαρίζει -για το λόγο αυτό, προσπαθώ να 'ναι ο ύπνος μου ταραγμένος, ώστε να τον απολαμβάνω καλύτερα και πιο συνειδητά -Κι όμως, βλέπω μερικούς, λέει πάλι, που ζουν με λιγότερο ύπνο, όταν το απαιτεί η ανάγκη* το σώμα μου αντέχει στη σταθερή μα όχι στην ξαφνική και βίαιη αναστάτωση -τελευταία αποφεύγω κάθε έντονη άσκηση -Ποτέ δεν κουράζομαι να περπατώ -αλλ' από τα νιάτα μου ακόμα, δε μου άρεσε να τραντάζομαι πάνω στα λιθόστρωτα. Μ' αρέσει να πλαγιάζω μόνος και στα σκληρά κι ακόμα χωρίς τη γυναίκα μου.---
Η τελευταία αυτή λέξη ίσως κλονίσει τις πεποιθήσεις του κόσμου -μα θυμηθείτε, "La Vraisemblance (όπως λέει ο Μπεϊλέ στην υπόθεση του Λικέτου) n' est pas toujours du Cote de la Verite". Αυτά λοιπόν περί ύπνου. ---
Laurence Sterne
μετάφραση: Έφη Καλλιφατίδη
επιμελητές: Γιώργος Δαρδάνος, Κυριάκος Αθανασιάδης, Μαρία Ράμμου
εκδόσεις: Gutenberg
επιμελητές: Γιώργος Δαρδάνος, Κυριάκος Αθανασιάδης, Μαρία Ράμμου
εκδόσεις: Gutenberg
Ερώτηση: Μικρές αλήθειες σ' ένα αστείο και σουρεαλιστικό βιβλίο του 18ου αι., από τα πρώτα και πιο αριστοτεχνικά στο να ξεφεύγει ο συγγραφέας απ' το θέμα και να επιστρέφει πίσω πολλές σελίδες μετά. Γελάσατε;
