Εκκλησιαστής

 (...)

 -Όποιος φορτώνει στους άλλους την περιφρόνηση που τρέφει για τον ίδιο του τον εαυτό, για τις δικές του ήττες, όποιος ενοχοποιεί και κατακρίνει για να μην κριθεί και να μην ενοχοποιηθεί, κρύβει μέσα του έναν παπά, που ακόμα κι αν θέλει να τον αποφύγει, εξακολουθεί να κρώζει ανάμεσα στα μαυροφορεμένα κοράκια της παλιάς πίστης. Όποιος διαθέτει αρκετή ευφυΐα για να καταλάβει τον κόσμο και πολύ λίγη για να μάθει να ζει, δεν μπορεί να ελπίζει παρά μόνο στο μαρτύριο.

 Μου χαμογελάει ξανά.

 -Εγώ ποτέ δε μίλησα για εκλεκτούς. Είπα μονάχα πως ο καθένας μπορεί ν' ανακαλύψει μέσα του το πνεύμα του Θεού, το οποίο είναι ελεύθερο, ξένο σε κάθε κώδικα, ανίκανο να βλάψει. Είπα πως η αμαρτία είναι μέσα στο κεφάλι του αμαρτωλού.

 Αρχίζω να καταλαβαίνω.

 Συνεχίζει ήρεμος:

 -Στα είκοσί μου πίστευα πως ο Λούθηρος μάς είχε χαρίσει μια ελπίδα. Δε μου πήρε πολύ για να αντιληφθώ πως αμέσως μετά την απεμπόλησε. Ο γερο-μοναχός μάς απάλλαξε απ' τον πάπα και τους δεσποτάδες, αλλά ταυτόχρονα μας καταδίκασε στο ν' αναζητούμε την εξιλέωση μέσα στη μοναξιά, τη μοναξιά της εσωτερικής αγωνίας, εγκαθιστώντας έναν παπά μέσα στην ψυχή μας, ένα δικαστήριο της συνείδησης που κρίνει την κάθε μας κίνηση, που καταδικάζει την ελευθερία του πνεύματος στο όνομα της ανεξιλέωτης διαφθοράς της ανθρώπινης φύσης. Ο Λούθηρος έσκισε από τους παπάδες το μαύρο ράσο μόνο και μόνο για να το ξαναράψει στις καρδιές όλων των ανθρώπων.

 (...)
                                                               ***

 (...)
 Κουνάει το κεφάλι του:
 -Αυτός ενδιαφέρεται κυρίως για τα χρήματα. Κι εγώ το ίδιο. Όμως, αν καταφέρουμε να κλονίσουμε στ' αλήθεια το πιστωτικό σύστημα των Φούγκερ, τότε μέσα σε πολύ λίγα χρόνια θα οδηγηθούν σε πτώχευση.
 Η καρδιά μου χτυπά πολύ δυνατά και μου λύνει τον κόμπο στο στομάχι, τα σπλάχνα μου ηρεμούν: ο Φερδινάνδος, ο Κάρολος Ε', ο Πάπας, οι Γερμανοί ηγεμόνες* όλοι τους κρέμονται από το πουγκί του Άντον του Πονηρού.
 Το σιγομουρμουρίζω, λες και βλέπω ένα όραμα.
-Και μαζί μ' αυτούς θα καταστραφούν και οι Αυλές της μισής Ευρώπης.
 (...)
                                                                    ***

(...)
 Ο Γκοτς περιμένει κάποια αντίδραση:

 -Δεν είναι καταπληκτική ιστορία; Για να εκπορθήσεις μια πόλη, ίσως να χρειάζονται μερικοί φανατικοί που να πιστεύουν στον αγώνας τους, αλλά για να διεισδύσει κάποιος σπιούνος απαιτούνται χρήματα. Χρειάζονται οι Φούγκερ. Τα λεφτά έχουν πάντοτε σχέση με ό,τι συμβαίνει.

 (...)

 -Στις αρχές του 1534 οι Βαπτιστές του Μίνστερ δέχτηκαν τις πρώτες ικανοποιητικές εισφορές σε μετρητά, ως συμβολή στον αγώνα, προερχόμενες από διάφορες κοινότητες αλλά και από μεμονωμένους ομόδοξους αδελφούς.

 -Δηλαδή θέλεις να πεις ότι εκείνα τα χρήματα θα χρησιμοποιούνταν για να κερδίσουν τη φιλία των Βαπτιστών...

 -Ποιο θα ήταν το καλύτερο διαβατήριο για έναν κατάσκοπο;

 (...)

Luther Blisset

μετάφραση: Χρύσα Κακατσάκη

επιμέλεια: Γιώργος Αριστηνός

εκδόσεις: Τραυλός

Ερώτηση: Χρήματα και Εκκλησία -με τη μορφή που είχε, έχει και μάλλον θα έχει- ως αλληλένδετες και πραγματικά αλληλέγγυες μορφές εξουσίας. Περί επαναστάσεων...